Centrum voor natuurlijk tuinieren

Voor een ecologisch verantwoord, natuurlijk mooi en ruimtelijk doordacht tuinontwerp

De eetbare siertuin

Eten uit je siertuin, kan dat?

De moestuin wordt steeds populairder. Maar veel mensen staan voor het dilemma van een kleine tuin waarin ze ook nog allerlei andere activiteiten willen doen. Ruimte die ze niet zomaar geheel of gedeeltelijk willen opofferen aan het verbouwen van een beetje groente of fruit.

Maar is de wereld eigenlijk wel zo zwart-wit; is het wel een kwestie van of-of. Misschien dat een klein beetje geschiedenis en gegroeid maatschappelijk perspectief uw gedachten op een ander pad kan zetten.

Nederland hokjesland

Valt het u (nog) op of bent u inmiddels al helemaal opgenomen in onze opgeruimde Nederlandse gewoonte van ‘alles heeft zijn plekje? Geeft niks hoor, we hebben als mens nu eenmaal houvast nodig, heldere kaders in ons leven om ons een beetje prettig in ons vel te voelen. Zelf ben ik eigenlijk pas de laatste 5 jaar heel langzaam omgeturnd van onbewuste naar bewuste hokjesmens. Ik begin steeds meer de grenzen te verleggen van mijn manier van kijken en luisteren naar de wereld om me heen en dat te vertalen naar mijn werk.

Is het u bijvoorbeeld wel eens opgevallen hoe we ons fraaie kikkerlandje hebben opgedeeld en ingericht? We hebben plekken gecreëerd om te wonen, om te werken, om te recreëren en nog een enkel plekje ingericht ‘voor de natuur’. Alles netjes van elkaar gescheiden. In onze steden hebben we dat systeem verfijnd. We hebben woonwijken om te wonen, industrieterreinen om te werken, parken om te recreëren; alles netjes zijn eigen plekje. Op ons platteland doen we hetzelfde. Er zijn dorpen om te wonen, er is boerenland om te werken, er zijn pretparken, campings, jachthavens om te recreëren en er zijn speciale natuurgebiedjes gecreëerd waar ‘de overige natuur’ zijn gang mag gaan (Natuurgebied; niet buiten de paden treden!)

Eten uit je siertuin?

In onze tuintjes zie je dit of-of denken ook overal terug. De standaardtuin bestaat nog bijna altijd uit terrasje, schuurtje, grasveldje, border er omheen met allerlei keurig in de rij geplaatste sierplantjes. Zo er al een moestuintje is, is daar ergens in een onopvallend hoekje een plekje voor gereserveerd. Komen we in een tuincentrum dan wordt dat beeld er nog eens stevig ingehamerd. Alles op zijn plek; een plantje voor hier, een beeldje voor daar, hout voor de standaard blokhut en een buitenkeuken of luxe barbeque voor onder het afdakje van de blokhut. Alles op zijn plek. Eh…, oh ja voor de moestuin is er de meterbak. De zaadjes worden in het voorjaar bij de boodschappen cadeau gedaan door de Albert Heyn.

Doe eens gek!

Met een haag van frambozen kun je een heerlijk luw plekje creëren, uit het zicht en als je in de zomer ligt te zonnen pluk je de zoete frambozen zo vers van de struik. Aardbeienplanten doen het ook fantastisch als bodembedekker. Met een klein beetje zorg pluk je daar op meerdere manieren de vruchten van. En hoe prachtig is de venkelplant met zijn fijne blad, fraaie bloemschermen en heerlijk kruidige zaden die naar anijs smaken.

En wist u dat het door velen zo gehate Zevenblad prima in toom te houden is als je er bijvoorbeeld een Veldbies (Luzula Sylvatica) naast zet? En dat het jonge blad van datzelfde Zevenblad een prima bladgroente is door het als spinazie te eten of door het te verwerken in een heerlijke pesto? En dat de plant prachtige schermbloemen heeft die heel mooi mengen met andere vaste planten en ook nog eens veel nuttige insecten aantrekken?

Mag het ook gewoon mooi zijn AUB?

Boodschap

winters plaatje

Bovenstaande foto is het tafereel wat ik zie als ik uit mijn voordeur stap op een vorstige winterse ochtend. De tuin is nog jong, maar ik heb hem bewust zo ontworpen mede omdat ik het gewoon mooi vind. Ik wil er mee laten zien dat natuurlijk tuinieren ook gewoon gestructureerd en mooi kan en mag zijn. Mensen die langs komen wandelen spreken me aan, stellen vragen en maken foto’s. Ook zij vinden het gewoon een mooie tuin.

Hoe intensiever ik me met natuurlijk tuinieren bezig houd hoe vaker ik impliciet en vooral expliciet de boodschap van hel en verdoemenis over me uitgestort krijg. We vernielen onze aarde met de manier waarop we ermee omgaan, ons voedsel is aan alle kanten gemanipuleerd en met gif, kunstmest en hormonen opgefokt. We moeten wel beter met onze omgeving omgaan want we gaan onze eigen ondergang tegemoet.

Gewoon genieten

dscf6744In de kern is dat natuurlijk allemaal best waar. Alleen merk ik dat ik toch een beetje anders in het leven sta. Stel je alleen maar eens het volgende tafereel voor. Je zit heerlijk in het voorjaarszonnetje onder je bloeiende perenboom. Boven je hoofd zoemt en gonst het; daar wordt keihard gewerkt aan de heerlijke peren die jij straks in het najaar kunt verorberen. Het sap loopt je in gedachten al langs je handen terwijl je je tanden in die zoete lekkernij zet. Jij zit ondertussen heerlijk in de zon een boekje te lezen; leven als God in Frankrijk! Stel je ook eens voor dat je al die bloesempjes met een penseeltje zelf zou moeten bevruchten omdat je anders geen peren krijgt. Insecten kunnen niet leven in en op beton en voor ons is een plekje onder een boom in het veld heel wat prettiger dan onder een parasol op het hete beton. Mijn streven is om het nuttige en het aangename zo veel als maar enigszins mogelijk is met elkaar te verenigen. Ik wil je graag laten zien en ervaren hoe ik dat doe. Onze Picknicktuyn is vrij te bezoeken en ik leg je graag uit wat ik beoog met de rest van de tuin. Mijn boodschap is vooral: gewoon genieten van wat de natuur ons kan brengen; het leven is verrukkelijk! En ook (vrijwel) zonder beton kan een tuin prachtig mooi zijn. Kom, geniet en leer hoe je dat ook in je eigen tuin kunt realiseren.

Tafeltje dek je

Picknicktafels2 Ik kan je vertellen dat je creativiteit en vakmanschap gevoed worden als je een oud boerderijtje koopt en daar op allerlei manieren in en om het huis gaat klussen. Afgelopen vakantieperiode heeft dat weer eens uit en te na bewezen. By the way; hebt u een leuke, inspirerende en ontspannen vakantie gehad? Ik wel en ik gun iedereen hetzelfde.

Tafels cursusruimte1De tafels waar ik het in mijn voorgaande blog over had zijn inmiddels gebeitst en staan in de cursusruimte te wachten om intensief gebruikt te worden. Om de stoelen er zelf bij te maken was me net iets te veel van het goede op dit moment; die heb ik voor een zacht prijsje ergens tweedehands op de kop getikt. Zo kunt u er tenminste ook bij zitten.

Ondertussen heb ik ook voor het buitenwerk bepaald niet stil gezeten. Voor 4 september heb ik mijn netwerkclubje bij mij thuis uitgenodigd. En als je 15 collega ondernemers in je tuin uitnodigt voor een goed gesprek bij een aangenaam ontbijt, moet er wel meubilair zijn waar je op zijn minst het ontbijt op kunt uitstallen. Twee van de drie tafels zijn inmiddels klaar voor de ontvangst zoals u op de foto boven deze blog kunt zien. De ringwerkjes (dit keer zelf in elkaar geknutseld) gemaakt van sloophout wat ik hier in de kippenschuur gevonden heb. En ja hoor, de bonen die u op de foto ziet hebben een prima en heerlijke oogst opgeleverd. We hebben ervan gesmuld. De courgettes komen wat minder enthousiast uit de verf. Ik kom erachter dat de grond voor die planten waarschijnlijk aan de kille kant (klei hè) is waardoor de groei duidelijk achterblijft. Tsja, niet alles wat je aanpakt pakt uit zoals je het in eerste instantie voor je ziet; volgend jaar beter!

Bij het buitenwerk hoort ook het schilderen van de buitenboel (nog niet klaar maar flink opgeschoten), het oogsten, inmaken en tot sap verwerken van appels, peren en pruimen en het leveren van mijn bijdrage aan het opknappen van ons historische kerkepad. Samen met de landschapsarchitect van de gemeente Oss heb ik een plan gemaakt voor de beplanting van een flink deel langs het pad. Komend najaar en winter zal dat gerealiseerd moeten worden, dus als het goed is kunt u daar vanaf volgend voorjaar volop van meegenieten tijdens uw wandeling over de historische kerkepaden in Lith. Met een beetje geluk zijn dan ook allerlei hekken en hagen weer in oude luister hersteld.

Ontspannen vakantie? Nou en of, we hebben ook nog lekker een weekje gekampeerd op de noordelijke veluwezoom en 5 dagen verrukkelijk gewandeld. Ik vrees dat echt stil zitten nu eenmaal niet onze manier van bijtanken is. Alles wat we hebben gedaan was in volledige vrijheid gekozen en dat is waar vakantie voor ons om gaat; tijd voor elkaar en heerlijk kunnen kiezen om te doen waar je op dat moment zin in hebt.

In vol ornaat

CatalpaJe moet het wel zien, ook op het moment dat het er nog niet is. Of beter gezegd, juist op het moment dat het er nog niet is. Op bovenstaande foto ziet u het tafereel waar ik op dit ogenblik dagelijks van mag genieten. De Catalpa, bloeiend en in vol ornaat pronkend naast ons boerderijtje. De boom is van de buurman, maar wat een prachtige twee-eenheid met het oude boerderijtje van ons. Dit was vorig jaar februari, toen we voor het eerst bij dit huis gingen kijken echt nog niet zomaar te zien. En van de heerlijke ‘wilde weide’ beplanting op de voorgrond was toen ook nog niets te bespeuren. Dat tafereel speelde alleen nog in mijn hoofd. En geloof me, ook nu lopen vele mensen voorbij zonder het waar te nemen voor wat het is.

Kijken en zien vormen de kern van ontwerpen. Zo liep ik onlangs rond bij een opkoper van oud horeca meubilair. Ik was o.a. op zoek naar meubilair voor mijn cursusruimte. Een gigantische massa aan stoelen, tafels, kasten, tafelbladen, onderstellen, losse poten, losse ringwerkjes stond er in een grote hal uitgestald. Een massa om gigantisch in te verdwalen, helemaal als er net niet staat wat je eigenlijk zoekt. Uiteindelijk vond ik toch 3 prachtige (afgeragde) massief houten tafelbladen, 3 ringwerkjes van verkeerd formaat en 12 losse poten die daarbij pasten. Mijn vader was timmerman en van hem heb ik de potentie van hout leren zien en het leren bewerken. Eén van de drie tafels is inmiddels klaar en staat te pronken in mijn cursusruimte. Het timmerwerk aan tafel twee en drie is gereed. Ze staan nu in de schuur om verder gebeitst te worden. Vanaf dit najaar gaan ze me ondersteunen bij de cursussen waarin ik mijn cursisten anders leer kijken naar hun eigen tuin. Fantasie en durf moet u zelf meebrengen, maar ik leer u natuurlijk ook hoe je dat ‘anders kijken’ kunt omzetten in een totaal ander ontwerp voor uw tuin.

Als u nu alvast eens oefent om te kijken naar de potentie en de echt mooie onderdelen van en in uw tuin? Dan kunt u in het najaar bij mij in Lith de cursus gaan volgen om al die prachtige ideeën om te zetten in een mooi ontwerp. Zullen we zeggen vanaf begin november?

Respect

slaboon1Onlangs zat ik met Herman in mijn tuin. Wij kunnen heerlijk bomen over wat een ondernemer beweegt om te doen wat hij doet. Hij vertelde op een gegeven ogenblik het verhaal van een reis naar Afrika. Hij was uitgenodigd door zijn broer om daar een tijdje de vakantie door te brengen. Het was inmiddels diepdonkere Afrikaanse nacht toen zijn broer hem vroeg mee naar buiten te gaan: “Ik wil je iets laten zien Herman.” “Kijk eens naar boven.”

“Ja, maar het is hartstikke bewolkt!” “Nou, ik dacht het niet broertje, wat je ziet zijn de sterren in onze Melkweg.” En inderdaad, toen hij beter keek besefte Herman wat hij werkelijk zag; een tafereel wat hij in Nederland nooit en te nimmer zo zou kunnen ervaren. Zelfs op de meest heldere nacht is de lucht hier te vervuild, te vochtig en veel te veel verlicht om dit mogelijk te maken.

Onderwijl was het zonnetje lekker beginnen te schijnen en werden de zandbijtjes actief die bij mij tussen de klinkers tegen de warme zuidmuur hun nestgaatjes graven. Eén van die beestjes vloog langs ons heen en vond in de border achter ons de bloem van een Ooievaarsbek. “Kijk Herman, misschien wel het andere uiterste. Hier lopen, fietsen, brommen en racen wij dagelijks achteloos langsheen.” Het bijtje scharrelde in al haar pracht van nog geen centimeter groot rond de stamper en meeldraden van de bloem. Haar borstelige ruggetje vol stuifmeel en de zakjes aan haar achterpoten vol nectar. Toen we nog wat beter keken konden we ook nog waarnemen dat het bloemetje zelf niet zomaar een paar roodpaarse blaadjes had die het kleur gaven, maar dat die blaadjes prachtig donker geaderd waren. Het ultieme contrast van groot en klein, beiden even indrukwekkend. En in dat contrast staan wij mensen elkaar naar het leven, vinden wij een vette bankrekening of een nog grotere auto belangrijker dan de wereld waarin wij leven; waar wij deel van uitmaken. En wij beseffen ons dat niet eens!

En morgen rijden we naar de supermarkt en graaien uit de doos op de groenteafdeling een kilo simpele slabonen bij elkaar. Op de foto’s de pracht en het harde werken wat die bonen mogelijk gemaakt heeft. Dat besef, dat respect is het antwoord op mijn grote waarom-vraag. Waarom doe ik wat ik doe als ondernemer en mens. Hebt u zich die vraag al eens gesteld?

Najaarszon

 

Een ritje over de dijk

Een ritje over de dijk

Gisteren weer eens lekker gefietst met de club. Zoals de laatste tijd (gelukkig) weer regelmatig het geval is. En we werden heerlijk verrast. Ik werd ’s ochtends wakker met het weerbericht van 8 uur; niet erg vrolijk. Bewolking, motregen, natte drekstraten lagen volgens de weerman van Veronica in het vooruitzicht. Wat schetst mijn verbazing toen ik eenmaal op de dijk stond. Het zonnetje scheen en de lucht was fris maar vrijwel helder. Het najaar was ineens mooi en fietsend over de dijk langs de Maas streek het zonlicht prachtig en ietwat roodachtig (zoals de herfst betaamt) over de uiterwaarden. Uiteraard had ik geen fototoestel bij de hand, maar de sfeer wordt door de foto hierboven heel prima weergegeven. Dit mag zo best mijn tuin zijn.

Maar u begrijpt dat het niet mijn tuin is die zich zo fraai op die foto presenteert. Toch was dat fietstochtje voor mij wel de aanleiding nog eens extra in mijn eigen tuin rond te kijken. Zowaar, daar was ook wel degelijk iets heel moois waar te nemen. Kijk maar eens op de foto hiernaast; het Zeeuws Knoopje in mijn tuin bloeit nog steeds!

Decemberbloei!

Decemberbloei!

En juist nu, omdat de rest al langzaam aan het vergaan is zie je hoe mooi dat bloempje is. Dit is wat je voor ogen hebt als je je beplanting ontwerpt, maar nooit zeker weet of het ook zal lukken. Je kunt de omstandigheden zo goed mogelijk inschatten en vervolgens heb je ook een beetje geluk nodig. Hier en op dit moment heb ik dat. Ik ben blij! En vanmiddag mag ik mijn collega en hovenier helpen om voor één van zijn klanten een net zo boeiend beplantingsplan te maken. Weer zo’n uitdaging waar ik blij van word. Zo zie je maar dat een in de kern toch somber jaargetijde heel blije momenten kan bevatten. Een mooie tuin en natuurlijk landschap dragen daar flink aan bij!

Nieuw plekje

Herfst, voor de tuinmens een tijd om je te realiseren dat alles zijn cyclus heeft. Voor mij persoonlijk ook de tijd dat heel bewust ben van de eindigheid der dingen. Maar ook van het nieuwe begin dat onherroepelijk weer uit dat einde tevoorschijn komt. Dit jaar komt er een aantal dingen bij elkaar waardoor dat bewustzijn nog eens extra wordt gestimuleerd. Ons konijn heeft onlangs de geest gegeven bijvoorbeeld en op diezelfde dag is bij onze overburen het gezin uitgebreid met een schattig dochtertje. De oude achterburen zijn vertrokken en inmiddels heeft de nieuwe buurman zijn huis en tuin helemaal ingericht voor het nieuwe begin. We hebben zijn vuurkorf al eens geleend om wat belangrijke papieren die bij ons uit een zolderopruiming tevoorschijn kwamen, te verbranden. En ja wij hebben de slaapkamers van onze twee oudste kinderen uitgeruimd, mijn oude kantoor/atelier op zolder vrij gemaakt en opgeknapt en daar een logeerkamer van gemaakt. Voor als de kids in de weekends hun studentenleven even laten voor wat het is en bij ma en pa een avondje op de bank doorbrengen.

Zicht vanachter mijn tekentafel

Zicht vanachter mijn tekentafel

De slaapkamers van onze studenten heb ik nu ingepikt, opgeknapt en ingericht als kantoor en tekenatelier. Nu heb ik uitzicht op de tuin! Inspiratie voor mooie dingen ligt nu onder mijn raam in plaats van dat ik op de zolder mijn hoofd in de wolken moet steken voor inspiratie. Als ik nu uit mijn kantoor naar buiten kijk staart de Ginkgo Biloba van de buren mij recht in het gezicht. Ik vind hem niet mooi, maar op deze manier duizend keer fraaier dan het uitzicht dat ik had. Als ik nu achter mijn tekentafel zit of sta heb ik nog een veel fraaier uitzicht. De waarde van een goed ontwerp komt nog beter tot zijn recht. En ik hoor de vogels! Ze ritselen, ze rommelen, ze flieren en ze fluiten dat het een aard heeft. Het voordeel van een inmiddels volwassen wordende tuin met veel natuurlijke beplanting. Ook of misschien wel juist nu de tuin het seizoen van het verval doorleeft vinden merels, winterkoninkjes, roodborstjes en mezen van alles tussen het afgevallen en rottende blad en de afstervende planten.

En ik mag dat gadeslaan vanaf mijn nieuwe stek. Allerlei nieuwe ideeën en initiatieven borrelen in mij op. Zoals in de natuur juist nu het zaad voor het nieuwe begin gezaaid wordt, zo komen ook bij mij allerlei nieuwe initiatieven tot stand. Vroeger vond ik de herfst maar een depressieve tijd. Times have changed! Sinds ik professioneel met tuinen bezig ben is deze tijd steeds optimistischer geworden. De tijd om nieuwe dingen in gang te zetten, zoals dat ook in de natuur om ons heen gebeurt.

Trendy tuinstijlen

Je hoeft niet altijd je tuin volledig opnieuw te laten ontwerpen voor een andere look. Soms is het gewoon leuk je tuin helemaal in te richten in een stijl die op dat moment bij je past. Om een beetje bij te blijven hebben we hieronder een aantal trends op een rij gezet. Zo weet je precies wat populair is en welke tuinaccessoires je kan gebruiken om de tuin helemaal naar jouw smaak in te richten.

 Moderne luxe

Ondanks de crisis waarin we verkeren investeren mensen toch flink in hun tuin. De tuin is tenslotte de plek waar je alle stress en haast van de dag even kan vergeten en lekker kan ontspannen. De moderne tuin is ingericht met veel geometrische vormen zoals een ruit, rechthoek of een ronding met veel gazon en veel steen. Belangrijk is dat de tuin strak en opgeruimd is. Berg de droogmolen, het tuingereedschap en alle overbodige items dus goed op. De tuinmeubelen zijn vaak groot en robuust, gemaakt van ruwe materialen zoals metaal of beton. De lounge trend past hier ook prima en is nog steeds populair.

 Duurzaam

De duurzame trend blijft door zetten en dat zien we inmiddels ook terug in de tuin. Hier zien we een meer natuurlijke opzet waarbij planten en bomen de ruimte krijgen om te groeien. Planten krijgen de kans om op een fysiologische manier volwassen te worden waardoor de bodemvormingsprocessen worden geoptimaliseerd. In de tuinmeubels zien we hier veel hout terug en afbreekbare materialen.

 Landelijk

Een andere trend die sterk in opkomt is de Engelse landelijke tuin. Ook bij deze tuin krijgt de natuur de vrijheid. Deze tuinstijl geeft plaats aan grote gazonnen, veel bomen en losse groei. De tuin wordt meestal omringd door bomen maar kent vaak ook een open verbinding met het landschap eromheen. De tuinmeubels zijn in deze setting vaak van gietijzer of riet en ogen klassiek en stijlvol. Ook zien we veel houten meubelen met geruite tuinkussens. Wanneer je een barbecue hebt kan je eventueel de bekende gietijzeren Le Creuset pannen gebruiken om soep in de maken of vlees te stoven.

Orde van de dag

Ik voel me nog een beetje onthand. Maandenlang heb ik iedere vrijdag in de schoolbanken doorgebracht. En door de week moest er naast de dagelijkse arbeid ook gewerkt worden aan het verwerken van theorie en opdrachten. Leuk, leuk, leuk maar ook druk, druk, druk. Ineens valt dat weg en moet je zelf weer je inspiratie gaan zoeken en je tijd weer volledig anders invullen. Geen angst hoor dat vullen lukt wel, maar je wordt niet meer geleid en gestuurd. Gelukkig heb ik nog een paar leuke ontwerpklussen liggen. En mijn ontwerpcursus voor de Volksuniversiteit moet nog verder in detail uitgewerkt. Verder heb ik inmiddels met de VU afgesproken dat ik daaraan ook een cursus beplantingen ga koppelen. Het idee daarvoor zit al in mijn hoofd en dat moet nu in een concreet lesprogramma worden omgezet. Heel interessant om te doen, maar nog best een flinke kluif.

Blijft natuurlijk te allen tijde staan mijn echte missie; door de opleiding alleen maar versterkt. De schoolpleinen van de basisscholen in Gelderland en Noord-Brabant liggen er te vaak nog als kale betonplaten bij. Ik denk dat het schoolplein een eigen missie heeft: het ondersteunen van het onderwijs waar dat in de klaslokalen door ruimte of beschikbare materialen beperkt wordt. Spelend leren en lerend spelen. Uitdagend, functioneel, groen; buiten doen wat binnen niet kan. Ik heb daar zo mijn ideeën over en ik ben naarstig op zoek naar scholen die daarin samen met mij de uitdaging aan willen gaan om hun schoolplein echt bij het onderwijs te betrekken en het tegelijkertijd een feest voor de kinderen te maken.