Nadere kennismaking ecologisch tuinieren

  Ecologisch tuinieren

Verwarring is er genoeg en zoals gewoonlijk in Nederland zijn de meningen ernstig verdeeld. Wat is nou eigenlijk ecologisch tuinieren? Grijze wollen sokken, lange wilde haren, ruime gewaden of tuinbroek en een grote verwilderde puinhoop in de tuin zijn zo wat beelden die me te binnen schieten; die heb ik blijkbaar van huis uit meegekregen. Een beeld overigens wat niet helemaal gelogenstraft werd toen ik afgelopen weekend rondliep op de tuinmarkt die in Leuven georganiseerd was door VELT (de Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren). Tegelijkertijd zag ik daar ook heel veel wat niet strookte met dit standaardbeeld.

Gezonde bodem

Ecologisch tuinieren laat zich niet in een labeltje vangen. Maar er zijn wel kenmerken en aandachtspunten te geven die je in elke ecologisch (of natuurlijk) beheerde tuin aantreft. Ten eerste wordt er natuurlijk gifvrij gewerkt. Grote biodiversiteit, aandacht voor de natuurlijke kringloop, geen bestrijding van plagen maar streven naar biologisch evenwicht, zo veel mogelijk hergebruik van middelen en materialen, observeren wat er in je tuin gebeurt en daar je voordeel mee doen, zijn ook belangrijke gezamenlijke kenmerken. Maar waar het allemaal begint is de bodem. Aandacht voor een gezonde bodem met voldoende lucht en vocht en een grote diversiteit aan bodemleven (van wormen tot bodemschimmels) is denk ik het belangrijkste kenmerk van ecologisch verantwoord natuurlijk tuinieren.

Biologische bollen

Stinzenwei op de Warande

Stinzenwei op kwekerij de Warande in Laag Keppel

Een prachtig voorbeeld van moderne biologische bedrijfsvoering die niets te maken heeft met het grijze wollen sokken imago trof ik aan op diezelfde eerder genoemde VELT tuinmarkt. John Huiberts, één van de slechts 3! biologische bollenkwekers in Nederland vertelde daar zijn verhaal. Hoe hij met het zorgvuldig verzorgen van de bodem, zonder gif, zonder overbemesting, met gebruik van een speciaal uitgezocht mengsel van groenbemesters, met uitgekiende plant en rooimethodes  in staat is prachtige bollen te kweken. Bollen die geen gifstoffen bevatten, die de insectenpopulatie niet vergiftigt en die zelfs als culinaire bijzonderheid in diverse restaurants in Amsterdam worden opgediend. Je laat het wel uit je hoofd om bollen uit de reguliere teelt te eten. Die zitten stikvol met allerlei gifstoffen! En laat dat laatste nu ook gelden voor de bijen en andere insecten die snoepen van het stuifmeel en de honing van al die bollen uit de reguliere teelt die wij in onze tuinen planten! Geen wonder dat de insectenpopulatie de laatste 25 jaar gereduceerd is tot nog maar 25% van wat hij 25 jaar geleden was!

,
,

Er moet veel gebeuren

Heerlijk werkweer

Foto: Fototypo Rosmalen

Lonkend kijk ik naar buiten waar het zonnetje op dit moment net zo heerlijk schijnt als op de foto. Helaas heeft de griep mij deze week stevig te grazen genomen en moet ik even vanachter glas de situatie in ogenschouw nemen.

Prima weer om allerlei winter en vroege voorjaarsklussen aan te pakken. Er gaat veel gebeuren in onze tuin komend jaar en dat betekent dat er stevig moet worden voorbereid. Wellicht ziet u dingen voorbij komen die bij u ook van toepassing zijn; doe er uw voordeel mee zou ik zeggen.

De Picknicktuyn

Vanaf 1 maart wil ik de tuin weer voor publiek aantrekkelijk en toegankelijk hebben. Dat betekent dat ik alle meubilair tevoorschijn moet halen, schoon moet maken en weer bij de tafels moet plaatsen. Die na een winter buiten ook best weer een poets en oliebeurt kunnen gebruiken.

De moestuin

Foto: Fototypo Rosmalen

De groentezaden zijn inmiddels weer binnen. En ook al probeer ik zoveel mogelijk op een natuurlijke manier mijn moestuin te beheren en aan te sluiten bij het principe van permacultuur, enige planning is nog altijd geboden. Afgelopen winter zijn we begonnen met het verzamelen van snoeiafval (vooral Wilg). De dunnere takken versnipperen we. De snippers gebruiken we om de paden tussen de moestuinbakken te ‘verharden’. De dikkere takken gaan of op de takkenril of worden gebruikt om de moestuinranden te herstellen. De laatste palmkool kan zo langzamerhand geoogst, de spruiten zijn inmiddels zodanig kaal geplukt dat ze gerooid kunnen worden. Versnipperen en op de composthoop met de resten, hatzee.

De fruitboomgaard

Heerlijk dat hoogstamfruit. Daar hoef je niets aan te snoeien; in ieder geval niet meer dat wat direct de groei belemmert (schurende takken en dergelijke). Ik had er wel goed aan gedaan om in het najaar een groter deel van het gras te maaien. Dat moet nu wel gedaan worden voordat de bollen die ik her en daar geplant heb, de kop weer boven het maaiveld gaan uitsteken.

Vorige week liep ik door deze nog heel jonge fruitgaard. En tot mijn vreugde zag ik in diverse bomen voor het eerst flink wat bloesemknoppen ontstaan. Dat zou kunnen betekenen dat we komend jaar voor het eerst een wat serieuzere fruitoogst mogen verwachten; appels peren, kersen en pruimen, van alles wat.

De siertuinen

Foto: Fototypo Rosmalen

In de siertuinen bij en rondom het huis staan de sneeuwklokjes inmiddels vol in de bloei en beginnen de vroege narcissen al dikke knoppen te vormen. Het wordt tijd om de siergrassen te kortwieken en de inmiddels half verteerde resten van de zaaddozen van de vaste planten een beetje te fatsoeneren, zodat de bollen beter zichtbaar worden en er ruimte voor nieuw groen gemaakt wordt. De resten verknip ik een beetje en strooi ze vervolgens gewoon weer tussen de borders. Dit is allemaal weer voedsel voor plant en bodemleven. Zo houden we de tuin gezond.

Maak werk van je wintertuin

Stapelenstapelen

Mijn buurman heeft onlangs zijn snoeiafval bij mij over het hek gekieperd! Weest niet bevreesd mensen; ik heb een prima verstandhouding met mijn beide buren. Dit was dan ook in onderlinge afspraak. Hij had zijn wilgen geknot en wilde de takken  eigenlijk door de gemeentelijke vuilophaaldienst laten ophalen. Ik heb altijd plannen voor mijn tuin, maar heb niet altijd zomaar het materiaal voorhanden om ze te realiseren. En wilgentakken zijn in mijn natuurlijk opgezette tuin heel erg bruikbaar, vandaar. Een deel van de takken heb ik gebruikt om een takkenril te bouwen op een strategische plek. Zoals je op de foto kunt zien inmiddels aangevuld met een stapelmuurtje. Dat heb ik gebouwd van puin, stenen en klinkers die ik elders in mijn eigen tuin ooit had opgeduikeld. Als je je nu in huis zit te verbijten en graag nog wat in de tuin wilt werken, zijn dit van die dingen die je in deze tijd van het jaar mooi kunt doen.

Onderhoud in de winter

snipperpadHet was ook volgens het ontwerp wat ik ooit heb gemaakt (ik doe eigenlijk nooit iets zomaar voor de vuist weg) de bedoeling om de moestuin verder uit te breiden. Een aantal wilgentakken heb ik gebruikt om verhoogde bedden te maken. De dunne takken heb ik versnipperd en tussen de bedden verwerkt;  natuurlijk en fraai.

Naast dit soort activiteiten is er nog een aantal activiteiten waar zich deze tijd van het jaar uitstekend voor leent. Het snoeien van je appel en perenbomen bijvoorbeeld. Met name de jonge bomen die nog verder in hun vorm begeleid moeten worden zijn nu aan de beurt. Uit de oude bomen haal je nu alleen de dode en eventueel kruisende takken weg. Als je wilt snoeien om fruit te krijgen moet je dat in de zomer (juli/ augustus) doen. Waar deze tijd, zolang het niet vriest, met name geschikt voor is is het plaatsen van heggen en hagen. Nu kun je bij de diverse kwekers voor een gunstige prijs kleine tweejarige struiken en takken kopen met blote wortels. Als je die nu plant heb je vrijwel 100% kans dat ze aanslaan en gaan ze ook meteen het komend voorjaar al lekker aan de groei. Of je nu praat over Meidoorn, Veldesdoorn, Roos, Liguster, Beuk of Haagbeuk; Now is the time!

Meer weten over tuinonderhoud in deze tijd van het jaar? Op 4 februari a.s. verzorgen wij in Lith een boeiende workshop over natuurlijk tuinonderhoud. Je kunt je hiervoor nog aanmelden, er zijn nog een paar plekken vrij: Klik maar eens op deze link.