Er moet veel gebeuren

Heerlijk werkweer

Foto: Fototypo Rosmalen

Lonkend kijk ik naar buiten waar het zonnetje op dit moment net zo heerlijk schijnt als op de foto. Helaas heeft de griep mij deze week stevig te grazen genomen en moet ik even vanachter glas de situatie in ogenschouw nemen.

Prima weer om allerlei winter en vroege voorjaarsklussen aan te pakken. Er gaat veel gebeuren in onze tuin komend jaar en dat betekent dat er stevig moet worden voorbereid. Wellicht ziet u dingen voorbij komen die bij u ook van toepassing zijn; doe er uw voordeel mee zou ik zeggen.

De Picknicktuyn

Vanaf 1 maart wil ik de tuin weer voor publiek aantrekkelijk en toegankelijk hebben. Dat betekent dat ik alle meubilair tevoorschijn moet halen, schoon moet maken en weer bij de tafels moet plaatsen. Die na een winter buiten ook best weer een poets en oliebeurt kunnen gebruiken.

De moestuin

Foto: Fototypo Rosmalen

De groentezaden zijn inmiddels weer binnen. En ook al probeer ik zoveel mogelijk op een natuurlijke manier mijn moestuin te beheren en aan te sluiten bij het principe van permacultuur, enige planning is nog altijd geboden. Afgelopen winter zijn we begonnen met het verzamelen van snoeiafval (vooral Wilg). De dunnere takken versnipperen we. De snippers gebruiken we om de paden tussen de moestuinbakken te ‘verharden’. De dikkere takken gaan of op de takkenril of worden gebruikt om de moestuinranden te herstellen. De laatste palmkool kan zo langzamerhand geoogst, de spruiten zijn inmiddels zodanig kaal geplukt dat ze gerooid kunnen worden. Versnipperen en op de composthoop met de resten, hatzee.

De fruitboomgaard

Heerlijk dat hoogstamfruit. Daar hoef je niets aan te snoeien; in ieder geval niet meer dat wat direct de groei belemmert (schurende takken en dergelijke). Ik had er wel goed aan gedaan om in het najaar een groter deel van het gras te maaien. Dat moet nu wel gedaan worden voordat de bollen die ik her en daar geplant heb, de kop weer boven het maaiveld gaan uitsteken.

Vorige week liep ik door deze nog heel jonge fruitgaard. En tot mijn vreugde zag ik in diverse bomen voor het eerst flink wat bloesemknoppen ontstaan. Dat zou kunnen betekenen dat we komend jaar voor het eerst een wat serieuzere fruitoogst mogen verwachten; appels peren, kersen en pruimen, van alles wat.

De siertuinen

Foto: Fototypo Rosmalen

In de siertuinen bij en rondom het huis staan de sneeuwklokjes inmiddels vol in de bloei en beginnen de vroege narcissen al dikke knoppen te vormen. Het wordt tijd om de siergrassen te kortwieken en de inmiddels half verteerde resten van de zaaddozen van de vaste planten een beetje te fatsoeneren, zodat de bollen beter zichtbaar worden en er ruimte voor nieuw groen gemaakt wordt. De resten verknip ik een beetje en strooi ze vervolgens gewoon weer tussen de borders. Dit is allemaal weer voedsel voor plant en bodemleven. Zo houden we de tuin gezond.

Mag het ook gewoon mooi zijn AUB?

Boodschap

winters plaatje

Bovenstaande foto is het tafereel wat ik zie als ik uit mijn voordeur stap op een vorstige winterse ochtend. De tuin is nog jong, maar ik heb hem bewust zo ontworpen mede omdat ik het gewoon mooi vind. Ik wil er mee laten zien dat natuurlijk tuinieren ook gewoon gestructureerd en mooi kan en mag zijn. Mensen die langs komen wandelen spreken me aan, stellen vragen en maken foto’s. Ook zij vinden het gewoon een mooie tuin.

Hoe intensiever ik me met natuurlijk tuinieren bezig houd hoe vaker ik impliciet en vooral expliciet de boodschap van hel en verdoemenis over me uitgestort krijg. We vernielen onze aarde met de manier waarop we ermee omgaan, ons voedsel is aan alle kanten gemanipuleerd en met gif, kunstmest en hormonen opgefokt. We moeten wel beter met onze omgeving omgaan want we gaan onze eigen ondergang tegemoet.

Gewoon genieten

dscf6744In de kern is dat natuurlijk allemaal best waar. Alleen merk ik dat ik toch een beetje anders in het leven sta. Stel je alleen maar eens het volgende tafereel voor. Je zit heerlijk in het voorjaarszonnetje onder je bloeiende perenboom. Boven je hoofd zoemt en gonst het; daar wordt keihard gewerkt aan de heerlijke peren die jij straks in het najaar kunt verorberen. Het sap loopt je in gedachten al langs je handen terwijl je je tanden in die zoete lekkernij zet. Jij zit ondertussen heerlijk in de zon een boekje te lezen; leven als God in Frankrijk! Stel je ook eens voor dat je al die bloesempjes met een penseeltje zelf zou moeten bevruchten omdat je anders geen peren krijgt. Insecten kunnen niet leven in en op beton en voor ons is een plekje onder een boom in het veld heel wat prettiger dan onder een parasol op het hete beton. Mijn streven is om het nuttige en het aangename zo veel als maar enigszins mogelijk is met elkaar te verenigen. Ik wil je graag laten zien en ervaren hoe ik dat doe. Onze Picknicktuyn is vrij te bezoeken en ik leg je graag uit wat ik beoog met de rest van de tuin. Mijn boodschap is vooral: gewoon genieten van wat de natuur ons kan brengen; het leven is verrukkelijk! En ook (vrijwel) zonder beton kan een tuin prachtig mooi zijn. Kom, geniet en leer hoe je dat ook in je eigen tuin kunt realiseren.

Geduld; een schone zaak

Kracht van de natuur

MeiraapjesOp de tekening ging dat toch allemaal veel sneller! Je zet wat strepen op papier en als je dat maar in de juiste verhoudingen doet en voorziet van de juiste kleuren, komt daar ineens zoiets als een tuin te voorschijn! In de dagelijkse realiteit ontwikkelt zich de natuur toch iets anders.

De meiraapjes op de foto heb ik bijvoorbeeld al zo’n 6 weken geleden gezaaid. En ze hebben nog zeker 4 tot 6 weken nodig om te kunnen worden geoogst. Als je dat leest op het zakje waarin het zaad zit denk je nog: “Dat is lekker snel.” En in gedachten zie je de plantjes al uit de grond komen en groeien als een dolle. Tot op het moment dat je de zaadjes in de grond hebt gestopt en je zit te wachten tot ze ontspruiten en werkelijk gaan groeien. Wat duurt dat lang zeg; je wilt de plantjes wel aan hun nog niet bestaande blaadjes uit de grond trekken. En ondertussen beginnen allerlei plantjes die we op die plek niet hadden bedacht en zorgvuldig hadden verwijderd of afgedekt weer vrolijk hun groene kopjes boven het maaiveld uit te steken. Hoe durven ze!

Alleenrecht of levensles?

Waar halen we dat toch vandaan, die overtuiging dat we iedere situatie naar onze hand kunnen zetten alleen al door het zo te bedenken? Ja hoor ik betrap me daar zelf ook met grote regelmaat op. In de situatie zoals ik hierboven heb beschreven heb ik de grond vooraf naar mijn idee zodanig voorbereid dat mijn raapjes er optimaal tot hun recht zouden komen. Het wortel’onkruid’ zorgvuldig afgedekt met karton en daar ‘schone’ teelaarde op aangebracht. Om vervolgens verbaasd te zijn dat zich behalve mijn meiraapjes wel degelijk ook diverse andere planten en plantjes uitstekend thuis voelen op de zorgvuldig geprepareerde ondergrond.

De grote vraag is natuurlijk of de raapjes er slechter van worden als al die andere plantjes floreren. Tot nu toe blijken ze het prima te doen en beperk ik me tot het in toom houden van de andere gewassen en probeer ik zo veel mogelijk te leren uit wat ik zie dat er gebeurt. Tuinieren met de natuur en niet tegen de natuur in. Op die manier kan ik zonder gefrustreerd te raken toch een beetje het gevoel krijgen dat de tuin doet wat ik wil en niet dat ik doe wat de tuin wil. Stiekem gniffelend over mijn eigen argeloosheid omdat ik heel goed weet dat de natuur mij altijd de baas is!

Geduld; een schone zaak

peerOndertussen zie ik op verschillende plekken in mijn tuin, naast alle niet bedachte gewassen wel degelijk ook allerlei groente en fruitplanten de kop op steken op plekken die ik ze van tevoren had toebedeeld. Geeft me toch een beetje een gevoel van controle over de zaak; kan ik de natuur kennelijk toch een beetje manipuleren. Geduldig wacht ik maar eens af wat ik dit jaar allemaal kan gaan oogsten. De eerste Rucola heeft al op ons bordje gelegen.

Architectuur van de natuur

Voorrecht

Iedere dag blijft het weer een uitdaging om te werken in het mooiste beroep van de wereld. Als ontwerper van tuin en landschap begeef je je constant op het grensgebied van cultuur en natuur. Als mens hebben wij de neiging om alles en iedereen naar onze hand te willen zetten. We leven in de veronderstelling dat we alles wat we bedenken ook zo kunnen maken. Iedere dag kom ik ook in mijn beroep mensen tegen die denken dat een plant groeit zoals hij of zij dat wenst. Op die plek en op die manier. En zo niet dan is er iets mis met die plant! Of je zet er dan maar gewoon de snoeischaar in; we leggen die plant wel even onze wil op. Er zijn zelfs collega’s die zo de prachtigste architectonische tuinen bedenken.

Natuurlijke tuin

De benadering zoals hierboven wordt benoemd is in de context van de tuin zoals wij die kennen ook helemaal niet per definitie verkeerd. De gemiddelde tuin is ook geen natuurgebied in het klein. De tuin is een cultuurgegeven waarin we onder andere werken met wat de natuur ons te bieden heeft en waarin de gewassen die er groeien aan de wetten van de natuur onderworpen zijn. Natuurlijk gebruik je als tuinontwerper ruimte, sfeer en gebruik als kaders voor hoe je de tuin of het landschap wilt inrichten. Maar dat kun je in praktijk brengen door de natuur naar jouw hand te willen zetten of door te kijken hoe je natuurlijke groei en verschijning zodanig kunt gebruiken dat jouw beeld en verhaal ontstaan. Een natuurlijke tuin die voldoet aan alle wensen van genot en comfort, van pracht en praal en dan ook nog een bijdrage levert aan biodiversiteit kan alleen ontstaan vanuit respect voor de natuurlijke verschijning van gewassen en het juiste gebruik daarvan.

Uitdaging

Moestuin in wording met natuurlijke materialen

Moestuin in wording met natuurlijke materialen

Sedert bijna 2 jaar wonen en werken wij in een idyllisch boerderijtje met zo’n 150 jaar historie, aan een kerkpad waarvan de historie zo ongeveer tot in de late Middeleeuwen terug gaat. Onze tuin bestond uit een plaat wild gras van 1200 m2 met daarop een verkrotte 75 jaar oude kippenschuur. Met respect voor de historische context moet deze tuin in de komende jaren worden omgetoverd tot een natuurlijke tuin waarvan we letterlijk de vruchten kunnen plukken en waar wandelaars in een groene oase kunnen uitrusten en picknicken. De plannen voor de inrichting ontlenen we behalve aan het historisch gebruik vooral aan de theorie (en praktijk) van de permacultuur zoals toegepast in de voedselbossen van Food Forestry Nederland ( www.foodforestry.nl ) en natuurlijk moestuinieren zoals ondermeer Frank Anrijs ( www.natuurlijkemoestuin.be ). Vorig jaar is de hoogstam boomgaard geplant, dit jaar wordt de moestuin aangelegd en proberen we het picknick gedeelte te ontwikkelen. De natuur is onze uitdaging! Kom gerust eens langs voor een kijkje en toelichting. Het is hier prachtig.