beplanting – Centrum voor natuurlijk tuinieren

Een natuur(lijke) tuin ontwerpen, hoe doe je dat?

Geplaatst op 8 mei 2017 door Ron

Ontwerpen en natuur; tegenstrijdig?

Wild, rommelig, modderig, ongestructureerd, zijn zo van die associaties die ik vanuit diverse hoeken op mijn bordje krijg als ik de term natuurtuin laat vallen. De missie van Tuynplan is nu juist om te laten zien dat natuur en architectuur in de tuin heel goed samen kunnen gaan. Het belangrijkste uitgangspunt voor een natuurtuin is het creëren van een zelfstandige natuurlijke kringloop. Probeer daar in ieder geval zo dicht mogelijk bij te komen.De beplanting is gelaagd en divers. Middelen, materialen en planten(resten) worden zoveel mogelijk hergebruikt zodat een gesloten kringloop ontstaat. Weet wat je doet, gebruik de natuur en de natuurlijke processen in je voordeel, heb er respect voor en geef daarmee je tuinontwerp jouw eigen invulling.

Tuin en natuur

Een tuin is geen natuurgebied, laat staan een oerbos. De functie van de tuin is cultuurbepaald. Dus bij het ontwerpen van een natuurtuin of een natuurlijke tuin ga je als ontwerper eerst op zoek naar de juiste uitgangspunten die de basis voor je ontwerp moeten vormen: de wensen van de mensen. Ook bij een natuurtuin gaat het om de kernactiviteit van ontwerpen: verbindingen leggen en verbanden aanbrengen in een mooi ogende en prettig aanvoelende ruimtelijke compositie. Voor de natuurlijke component is het daarbij totaal niet van belang of we met rechte lijnen, rechte vakken of strak geschoren hagen in een formeel kader werken. Of dat de uitstraling veel meer informeel, met vloeiende overgangen, gebogen lijnen en houtwalachtige heesterbeplanting vormgegeven wordt. Het is maar waar de klant om vraagt. Je kunt een ‘strakke rechte vijver’ opmetselen met gasbetonblokken en afwerken met antracietkleurige rechthoekige tegels in een dito bestrating rondom. Of je kunt diezelfde vijver stapelen van hergebruikte oude straattegels of klinkers met muurbeplanting ertussen en situeren langs een graspad dat je eens per maand maait.

Een voorbeeld van formeel ‘natuurlijk’ ontwerp

Op bijgaande ontwerptekening zie je een voorbeeld van een sterk rechtlijnig en functioneel ontwerp. In de uitwerking speelt de natuur echter een grote rol. Een grote diversiteit aan (eetbare) planten, relatief weinig bestrating en diverse lagen beplanting (van bolgewas tot boom) bepalen de uitstraling en het gevoel deze tuin. De gebruikte materialen zijn zelden nieuw. Ergens in huis, schuur of tuin zijn ze ooit opgedoken, zorgvuldig bewaard en eventueel bewerkt om vervolgens opnieuw een plekje in huis of tuin te vinden. Zo creëer je verbinding tussen heden en verleden, tussen tuin en omgeving, tussen ontwerp en natuur, tussen gebruik, plezier en ontspanning. Op de foto van de binnenplaats zie je het misschien wel meest stenige deel van de hele tuin. Ook daar speelt het natuurlijke gevoel de hoofdrol. Een dak van inheemse hoge struiken boven je hoofd en een groene omlijsting met een grote diversiteit aan planten die je in een ‘bosrandvegetatie’ tegen zou kunnen komen. In de kieren van de hergebruikte klinkerbestrating zorgt het mos voor het ‘open plek in het bos-gevoel’.

Tedere pracht

Geplaatst op 22 februari 2017 door Ron

Juist nu: goed kijken

De winter zit nog in onze kleren en als ik nu naar buiten kijk en mijn oren te luisteren leg lijkt het vooral herfst. Het is eind februari. Massaal verlangen we naar het voorjaar; de zon om de winterse kilte en donkerheid uit ons leven te verbannen. Een week of twee geleden al kon ik het niet laten om een paar kruislings groeiende takken uit ons sierpeertje te knippen. Al dik op getooid met bloesemknoppen heb ik ze in huis op de vaas gezet. Terwijl de knoppen buiten nog lekker in hun beschermende omhulsel zitten te wachten op de maartse zon is het voorjaar in huis inmiddels aangebroken. De takken die ik op de vaas heb gezet staan nu volop in de bloei.

Ondertussen kan ik het natuurlijk niet laten om zo ongeveer dagelijks een gang door de tuin te maken op zoek naar andere tekenen dat het voorjaar aanstaande is. Juist nu is het de tijd om volop van de tedere pracht te genieten die deze tijd van het jaar met zich meebrengt. Tussen de inmiddels bruin vergane plantenresten piept het ene bolgewas na het andere uit de grond. Krokussen, Sneeuwklokjes en narcissen kennen en zien we natuurlijk inmiddels allemaal wel. Ondanks hun beperkte omvang vallen ze, zeker als de zon schijnt, best wel op tussen het afgevallen blad. Maar kijkt u alstublieft ook eens wat nauwkeuriger rond. Soms tref je ineens wat anders aan. Zoals deze prachtige vroege Irisjes bijvoorbeeld. Vrij onopvallend maar als je ze eenmaal gezien hebt…..

Wondertuin!

Geplaatst op 7 november 2016 door Ron

Een wondertuin; wie wil dat niet?

Bewijsmateriaal

Volgens mijn dierbare echtgenote is dat wat wij hebben gecreëerd de afgelopen 3 jaar. Het is inmiddels ruim in november en afgelopen weekend kwam ze blij en verrast als een kind met een bakje vers geplukte rijpe frambozen uit de tuin. Ik had dit voorjaar van een paar in een hoekje weggestopte wortelstokken een leuke haag gemaakt om ons privézitje te omlijsten. Dat die haag uiteindelijk mooi en weelderig zal uitgroeien is geen echt grote verrassing. De verrassing is wel dat dat dit jaar al meteen gebeurd is. Met nog niet al te veel fruit in de zomer, maar wel veel nieuwe uitlopers. En vooral met nu in het najaar aan die uitlopers al behoorlijk wat frambozen die nog afrijpen ook.

Kleurenpracht

Het wonder wat mij ieder jaar weer verrast is Lees verder →

Planten spreken(?)

Geplaatst op 12 juli 2016 door Ron

Pratende planten? Sinds wanneer?

Jij hebt het maar rustig, zei een vriend vanochtend tegen mij, jouw planten praten niet terug! Interessante opmerking en als je het letterlijk neemt is dat natuurlijk zo, althans niet praten zoals wij dat kennen. Tuinieren en met je blote vingers in de zwarte aarde graaien is absoluut een heel rustgevende ervaring. Toch durf ik te beweren dat planten praten. De kunst is alleen om op de juiste manier te luisteren. Ik leer dat met vallen en opstaan. Eén van de dingen die een plant je bijvoorbeeld vertelt is wat er in de bodem aan de hand is. Zo zaait een paardenbloem zich alleen uit als de toplaag van de bodem weinig kalk bevat. Die kalk haalt de plant met zijn lange penwortel uit diepere lagen naar boven. Als de plant afsterft laat hij de kalk in de toplaag achter. Als er tenslotte voldoende calcium naar boven gehaald is verdwijnt de paardenbloem vanzelf. En zo heeft iedere plant zijn eigen verhaal.

Planten voor klanten

In de ruim 10 jaar dat ik nu tuinen ontwerp heb ik steeds beweerd dat ik ‘verhaal in uw tuin’ breng. Daarmee bedoel ik dan dat ik de tuin zodanig probeer te ontwerpen dat u uw wensen, uw leven en uw gevoel voor mooi daarin herkent. Dat me dat in veel gevallen heel aardig gelukt is is natuurlijk prachtig. Maar veel boeiender is uiteindelijk om me bewust te zijn en verder te worden waarom me dat is gelukt. Het besef van wat ik in mijn dagelijks werk eigenlijk echt aan het doen ben speelt daarbij een cruciale rol. Het is namelijk niet alleen zo dat ik naar het verhaal van mijn klanten luister en dat vertaal naar passende plantcombinaties. Ik ben verhalen aan het matchen! Een plant is namelijk veel meer dan alleen een mooi plaatje. Zoals ik in de eerste alinea al aangaf vertelt iedere plant ook zijn eigen verhaal. Als je daar niet naar luistert en die verhalen niet begrijpt kun je nooit een ander verhaal vertellen; kun je geen tuin creëren die het verhaal van de klant weergeeft.

Najaarszon

Geplaatst op 2 december 2013 door Ron

Een ritje over de dijk

Gisteren weer eens lekker gefietst met de club. Zoals de laatste tijd (gelukkig) weer regelmatig het geval is. En we werden heerlijk verrast. Ik werd ’s ochtends wakker met het weerbericht van 8 uur; niet erg vrolijk. Bewolking, motregen, natte drekstraten lagen volgens de weerman van Veronica in het vooruitzicht. Wat schetst mijn verbazing toen ik eenmaal op de dijk stond. Het zonnetje scheen en de lucht was fris maar vrijwel helder. Het najaar was ineens mooi en fietsend over de dijk langs de Maas streek het zonlicht prachtig en ietwat roodachtig (zoals de herfst betaamt) over de uiterwaarden. Uiteraard had ik geen fototoestel bij de hand, maar de sfeer wordt door de foto hierboven heel prima weergegeven. Dit mag zo best mijn tuin zijn.

Maar u begrijpt dat het niet mijn tuin is die zich zo fraai op die foto presenteert. Toch was dat fietstochtje voor mij wel de aanleiding nog eens extra in mijn eigen tuin rond te kijken. Zowaar, daar was ook wel degelijk iets heel moois waar te nemen. Kijk maar eens op de foto hiernaast; het Zeeuws Knoopje in mijn tuin bloeit nog steeds!

Decemberbloei!

En juist nu, omdat de rest al langzaam aan het vergaan is zie je hoe mooi dat bloempje is. Dit is wat je voor ogen hebt als je je beplanting ontwerpt, maar nooit zeker weet of het ook zal lukken. Je kunt de omstandigheden zo goed mogelijk inschatten en vervolgens heb je ook een beetje geluk nodig. Hier en op dit moment heb ik dat. Ik ben blij! En vanmiddag mag ik mijn collega en hovenier helpen om voor één van zijn klanten een net zo boeiend beplantingsplan te maken. Weer zo’n uitdaging waar ik blij van word. Zo zie je maar dat een in de kern toch somber jaargetijde heel blije momenten kan bevatten. Een mooie tuin en natuurlijk landschap dragen daar flink aan bij!

Nieuw plekje

Geplaatst op 5 november 2013 door Ron

Herfst, voor de tuinmens een tijd om je te realiseren dat alles zijn cyclus heeft. Voor mij persoonlijk ook de tijd dat heel bewust ben van de eindigheid der dingen. Maar ook van het nieuwe begin dat onherroepelijk weer uit dat einde tevoorschijn komt. Dit jaar komt er een aantal dingen bij elkaar waardoor dat bewustzijn nog eens extra wordt gestimuleerd. Ons konijn heeft onlangs de geest gegeven bijvoorbeeld en op diezelfde dag is bij onze overburen het gezin uitgebreid met een schattig dochtertje. De oude achterburen zijn vertrokken en inmiddels heeft de nieuwe buurman zijn huis en tuin helemaal ingericht voor het nieuwe begin. We hebben zijn vuurkorf al eens geleend om wat belangrijke papieren die bij ons uit een zolderopruiming tevoorschijn kwamen, te verbranden. En ja wij hebben de slaapkamers van onze twee oudste kinderen uitgeruimd, mijn oude kantoor/atelier op zolder vrij gemaakt en opgeknapt en daar een logeerkamer van gemaakt. Voor als de kids in de weekends hun studentenleven even laten voor wat het is en bij ma en pa een avondje op de bank doorbrengen.

Zicht vanachter mijn tekentafel

De slaapkamers van onze studenten heb ik nu ingepikt, opgeknapt en ingericht als kantoor en tekenatelier. Nu heb ik uitzicht op de tuin! Inspiratie voor mooie dingen ligt nu onder mijn raam in plaats van dat ik op de zolder mijn hoofd in de wolken moet steken voor inspiratie. Als ik nu uit mijn kantoor naar buiten kijk staart de Ginkgo Biloba van de buren mij recht in het gezicht. Ik vind hem niet mooi, maar op deze manier duizend keer fraaier dan het uitzicht dat ik had. Als ik nu achter mijn tekentafel zit of sta heb ik nog een veel fraaier uitzicht. De waarde van een goed ontwerp komt nog beter tot zijn recht. En ik hoor de vogels! Ze ritselen, ze rommelen, ze flieren en ze fluiten dat het een aard heeft. Het voordeel van een inmiddels volwassen wordende tuin met veel natuurlijke beplanting. Ook of misschien wel juist nu de tuin het seizoen van het verval doorleeft vinden merels, winterkoninkjes, roodborstjes en mezen van alles tussen het afgevallen en rottende blad en de afstervende planten.

En ik mag dat gadeslaan vanaf mijn nieuwe stek. Allerlei nieuwe ideeën en initiatieven borrelen in mij op. Zoals in de natuur juist nu het zaad voor het nieuwe begin gezaaid wordt, zo komen ook bij mij allerlei nieuwe initiatieven tot stand. Vroeger vond ik de herfst maar een depressieve tijd. Times have changed! Sinds ik professioneel met tuinen bezig ben is deze tijd steeds optimistischer geworden. De tijd om nieuwe dingen in gang te zetten, zoals dat ook in de natuur om ons heen gebeurt.