Centrum voor natuurlijk tuinieren

Voor een ecologisch verantwoord, natuurlijk mooi en ruimtelijk doordacht tuinontwerp

Er moet veel gebeuren

Heerlijk werkweer

Foto: Fototypo Rosmalen

Lonkend kijk ik naar buiten waar het zonnetje op dit moment net zo heerlijk schijnt als op de foto. Helaas heeft de griep mij deze week stevig te grazen genomen en moet ik even vanachter glas de situatie in ogenschouw nemen.

Prima weer om allerlei winter en vroege voorjaarsklussen aan te pakken. Er gaat veel gebeuren in onze tuin komend jaar en dat betekent dat er stevig moet worden voorbereid. Wellicht ziet u dingen voorbij komen die bij u ook van toepassing zijn; doe er uw voordeel mee zou ik zeggen.

De Picknicktuyn

Vanaf 1 maart wil ik de tuin weer voor publiek aantrekkelijk en toegankelijk hebben. Dat betekent dat ik alle meubilair tevoorschijn moet halen, schoon moet maken en weer bij de tafels moet plaatsen. Die na een winter buiten ook best weer een poets en oliebeurt kunnen gebruiken.

De moestuin

Foto: Fototypo Rosmalen

De groentezaden zijn inmiddels weer binnen. En ook al probeer ik zoveel mogelijk op een natuurlijke manier mijn moestuin te beheren en aan te sluiten bij het principe van permacultuur, enige planning is nog altijd geboden. Afgelopen winter zijn we begonnen met het verzamelen van snoeiafval (vooral Wilg). De dunnere takken versnipperen we. De snippers gebruiken we om de paden tussen de moestuinbakken te ‘verharden’. De dikkere takken gaan of op de takkenril of worden gebruikt om de moestuinranden te herstellen. De laatste palmkool kan zo langzamerhand geoogst, de spruiten zijn inmiddels zodanig kaal geplukt dat ze gerooid kunnen worden. Versnipperen en op de composthoop met de resten, hatzee.

De fruitboomgaard

Heerlijk dat hoogstamfruit. Daar hoef je niets aan te snoeien; in ieder geval niet meer dat wat direct de groei belemmert (schurende takken en dergelijke). Ik had er wel goed aan gedaan om in het najaar een groter deel van het gras te maaien. Dat moet nu wel gedaan worden voordat de bollen die ik her en daar geplant heb, de kop weer boven het maaiveld gaan uitsteken.

Vorige week liep ik door deze nog heel jonge fruitgaard. En tot mijn vreugde zag ik in diverse bomen voor het eerst flink wat bloesemknoppen ontstaan. Dat zou kunnen betekenen dat we komend jaar voor het eerst een wat serieuzere fruitoogst mogen verwachten; appels peren, kersen en pruimen, van alles wat.

De siertuinen

Foto: Fototypo Rosmalen

In de siertuinen bij en rondom het huis staan de sneeuwklokjes inmiddels vol in de bloei en beginnen de vroege narcissen al dikke knoppen te vormen. Het wordt tijd om de siergrassen te kortwieken en de inmiddels half verteerde resten van de zaaddozen van de vaste planten een beetje te fatsoeneren, zodat de bollen beter zichtbaar worden en er ruimte voor nieuw groen gemaakt wordt. De resten verknip ik een beetje en strooi ze vervolgens gewoon weer tussen de borders. Dit is allemaal weer voedsel voor plant en bodemleven. Zo houden we de tuin gezond.

Maak werk van je wintertuin

Stapelenstapelen

Mijn buurman heeft onlangs zijn snoeiafval bij mij over het hek gekieperd! Weest niet bevreesd mensen; ik heb een prima verstandhouding met mijn beide buren. Dit was dan ook in onderlinge afspraak. Hij had zijn wilgen geknot en wilde de takken  eigenlijk door de gemeentelijke vuilophaaldienst laten ophalen. Ik heb altijd plannen voor mijn tuin, maar heb niet altijd zomaar het materiaal voorhanden om ze te realiseren. En wilgentakken zijn in mijn natuurlijk opgezette tuin heel erg bruikbaar, vandaar. Een deel van de takken heb ik gebruikt om een takkenril te bouwen op een strategische plek. Zoals je op de foto kunt zien inmiddels aangevuld met een stapelmuurtje. Dat heb ik gebouwd van puin, stenen en klinkers die ik elders in mijn eigen tuin ooit had opgeduikeld. Als je je nu in huis zit te verbijten en graag nog wat in de tuin wilt werken, zijn dit van die dingen die je in deze tijd van het jaar mooi kunt doen.

Onderhoud in de winter

snipperpadHet was ook volgens het ontwerp wat ik ooit heb gemaakt (ik doe eigenlijk nooit iets zomaar voor de vuist weg) de bedoeling om de moestuin verder uit te breiden. Een aantal wilgentakken heb ik gebruikt om verhoogde bedden te maken. De dunne takken heb ik versnipperd en tussen de bedden verwerkt;  natuurlijk en fraai.

Naast dit soort activiteiten is er nog een aantal activiteiten waar zich deze tijd van het jaar uitstekend voor leent. Het snoeien van je appel en perenbomen bijvoorbeeld. Met name de jonge bomen die nog verder in hun vorm begeleid moeten worden zijn nu aan de beurt. Uit de oude bomen haal je nu alleen de dode en eventueel kruisende takken weg. Als je wilt snoeien om fruit te krijgen moet je dat in de zomer (juli/ augustus) doen. Waar deze tijd, zolang het niet vriest, met name geschikt voor is is het plaatsen van heggen en hagen. Nu kun je bij de diverse kwekers voor een gunstige prijs kleine tweejarige struiken en takken kopen met blote wortels. Als je die nu plant heb je vrijwel 100% kans dat ze aanslaan en gaan ze ook meteen het komend voorjaar al lekker aan de groei. Of je nu praat over Meidoorn, Veldesdoorn, Roos, Liguster, Beuk of Haagbeuk; Now is the time!

Meer weten over tuinonderhoud in deze tijd van het jaar? Op 4 februari a.s. verzorgen wij in Lith een boeiende workshop over natuurlijk tuinonderhoud. Je kunt je hiervoor nog aanmelden, er zijn nog een paar plekken vrij: Klik maar eens op deze link.

Hergebruik als uitgangspunt

Doordacht herschikken

Vorige week heb ik in mijn blog duidelijk proberen te maken dat ontwerpen lang niet altijd iets te maken heeft met alles nieuw en anders, met dure en luxe materialen of met strak gemetselde muurtjes en vijvers. Ontwerpen heeft alles te maken met gevoel voor ruimte en sfeer en weten hoe die te beïnvloeden. Een kleine aanpassing kan daarbij soms net zo veel of zelfs meer effect sorteren dan een volledige renovatie. Zeker bij oudere huizen met dito tuinen passen de materialen die in de loop der jaren in en om het huis verzameld zijn in de sfeer die mensen steeds hebben gezocht. Alleen verrommelt en veroudert alles en raken mensen in hun eigen denkraam verstrikt. Soms is de slijtage zo hevig dat er inderdaad tot vervanging moet worden overgegaan, maar vaak is een frisse blik op de oude materialen veel meer de oplossing. Deze tuin is daar een mooi voorbeeld van. Op de foto’s hiernaast ziet u de situatie van voor de herschikking.

Verdwenen vuilnis

De prachtige gebakken straatklinkers blijven ook in de nieuwe situatie sterk het beeld en de sfeer bepalen. Alleen is het bouwvallige afdak voor de vuilnistonnen verdwenen. De tonnen zijn verbannen naar een plekje uit het zicht en de borders zijn herschikt en vergroot om de ruimte gezelligheid en smoel te geven. De klinkers zijn anders gestraat om dat effect te versterken en om te benadrukken dat het hier een zit en eetruimte betreft. De tafel komt uit een andere ruimte en wordt hier weer ingezet als eettafel, de stoelen zijn tweedehands op de kop getikt via een opkoper van gebruikt horecameubilair; zie hier het resultaat. Oh ja, er is toch nog iets nieuw; er is voor €35,00 aan planten gespendeerd!

Creëren van ruimte en sfeer

20160518_150736

Ruimte creëren

Een groot deel van mijn ontwerpwerk draait erom een buitenruimte zo goed mogelijk tot zijn recht te laten komen. En meer dan eens heeft dat geen snars te maken met dure en/of mooie attributen of grote veranderingen. Mooie en dure dingen hebben een ongelooflijke aantrekkingskracht op mensen. Maar als deze mooie dingen in de verkeerde ruimte of verkeerd in de ruimte staan verliezen ze heel veel van hun glans. Ergo, mooie dingen en mooie planten maken nog geen mooie tuin!

Sfeertje bouwen

20160520_121913Het is nog niet klaar, maar juist daarom kun je op de foto hierboven fraai zien hoeveel effect 15 cm meer aan border heeft op de uitstraling van de gehele ruimte. Daar waar deze heesterborder in eerste instantie overkwam als een beetje een benauwd stukje ‘het moet nu eenmaal een beetje groen zijn langs het terras’, is door de border 15 cm extra te geven ook daadwerkelijk een border ontstaan. De heesters komen beter tot hun recht omdat ze meer in verhouding tot de border staan. En tegelijkertijd wordt ook het terras een veel prettiger  plaats om te verblijven! Een prachtig voorbeeld van een kleine aanpassing die veel effect sorteert.

 Ruimte maken

De foto in de kop van dit artikel geeft een mooi voorbeeld van het creëren van ruimtelijkheid. Hoe vaak zien we niet dat er een grote struik of ander ‘mooi’ attribuut pal voor een lelijk gebouw wordt gezet om deze aan het oog te onttrekken. Daarmee wordt dan weliswaar dat gebouw aan het oog onttrokken, maar heel vaak de ruimte verkleind. Eigenlijk komt dus dat gebouw dichter naar je toe! Op de voornoemde foto heb ik de druivenranken (die tegen de oude schuur gespijkerd waren) een mooie strakke geleiding gegeven een ruime halve meter voor het gebouw. Niet alleen groeien de druiven zo beter, maar ze leiden de aandacht af van de schuur, ze creëren meer ruimtelijkheid en het grasveld ervoor wordt prettiger en gezelliger om te vertoeven: ‘lekker picknicken!’ Opnieuw, kleine aanpassing groot effect.

Geduld; een schone zaak

Kracht van de natuur

MeiraapjesOp de tekening ging dat toch allemaal veel sneller! Je zet wat strepen op papier en als je dat maar in de juiste verhoudingen doet en voorziet van de juiste kleuren, komt daar ineens zoiets als een tuin te voorschijn! In de dagelijkse realiteit ontwikkelt zich de natuur toch iets anders.

De meiraapjes op de foto heb ik bijvoorbeeld al zo’n 6 weken geleden gezaaid. En ze hebben nog zeker 4 tot 6 weken nodig om te kunnen worden geoogst. Als je dat leest op het zakje waarin het zaad zit denk je nog: “Dat is lekker snel.” En in gedachten zie je de plantjes al uit de grond komen en groeien als een dolle. Tot op het moment dat je de zaadjes in de grond hebt gestopt en je zit te wachten tot ze ontspruiten en werkelijk gaan groeien. Wat duurt dat lang zeg; je wilt de plantjes wel aan hun nog niet bestaande blaadjes uit de grond trekken. En ondertussen beginnen allerlei plantjes die we op die plek niet hadden bedacht en zorgvuldig hadden verwijderd of afgedekt weer vrolijk hun groene kopjes boven het maaiveld uit te steken. Hoe durven ze!

Alleenrecht of levensles?

Waar halen we dat toch vandaan, die overtuiging dat we iedere situatie naar onze hand kunnen zetten alleen al door het zo te bedenken? Ja hoor ik betrap me daar zelf ook met grote regelmaat op. In de situatie zoals ik hierboven heb beschreven heb ik de grond vooraf naar mijn idee zodanig voorbereid dat mijn raapjes er optimaal tot hun recht zouden komen. Het wortel’onkruid’ zorgvuldig afgedekt met karton en daar ‘schone’ teelaarde op aangebracht. Om vervolgens verbaasd te zijn dat zich behalve mijn meiraapjes wel degelijk ook diverse andere planten en plantjes uitstekend thuis voelen op de zorgvuldig geprepareerde ondergrond.

De grote vraag is natuurlijk of de raapjes er slechter van worden als al die andere plantjes floreren. Tot nu toe blijken ze het prima te doen en beperk ik me tot het in toom houden van de andere gewassen en probeer ik zo veel mogelijk te leren uit wat ik zie dat er gebeurt. Tuinieren met de natuur en niet tegen de natuur in. Op die manier kan ik zonder gefrustreerd te raken toch een beetje het gevoel krijgen dat de tuin doet wat ik wil en niet dat ik doe wat de tuin wil. Stiekem gniffelend over mijn eigen argeloosheid omdat ik heel goed weet dat de natuur mij altijd de baas is!

Geduld; een schone zaak

peerOndertussen zie ik op verschillende plekken in mijn tuin, naast alle niet bedachte gewassen wel degelijk ook allerlei groente en fruitplanten de kop op steken op plekken die ik ze van tevoren had toebedeeld. Geeft me toch een beetje een gevoel van controle over de zaak; kan ik de natuur kennelijk toch een beetje manipuleren. Geduldig wacht ik maar eens af wat ik dit jaar allemaal kan gaan oogsten. De eerste Rucola heeft al op ons bordje gelegen.

Oh, oh die plantjes!

Heerlijk, openhartig, inspirerend en leerzaam voor eenieder die heeft deelgenomen aan mijn workshop ‘Anders kijken naar je tuin’. Wat resteerde van de koffie plus en de gepresenteerde inhoud kunt u op bovenstaande foto zien. Wat mijn deelnemers mee naar huis genomen hebben was een heel nieuwe kijk op hun tuin en buiten(be)leven.

De grote verleiding?

Eén van de verhalen die verteld werd inspireerde mij meteen weer tot de volgende stap: “En dan sta je daar in dat tuincentrum en probeer je planten uit te zoeken voor je vernieuwde tuin. Een prachtige uitstalling van planten dringt zich aan je op, de verleiding spat er van alle kanten vanaf. Maar wat kies je dan. Wat past in mijn tuin, wat wil er wel en niet groeien, hoeveel heb ik eigenlijk nodig en hoe zien de planten eruit als ze niet zo fraai bloeien. Maar zo een aantal vragen die dan door je heen schieten. En dan kom je thuis met een kapitaal aan planten, je zet ze in de tuin en wat blijkt; ze verdwijnen in de ruimte. Je ziet ze nauwelijks terug, terwijl ze je bij het tuincentrum zo prachtig bloeien en massaal stonden aan te kijken.”

Uw vraag beantwoord

Nu dan: u vraagt wij draaien! Op 16 april van 9.30 tot 12.00 uur draait de workshop die ik dan organiseer precies rond die vraag. Volgens hetzelfde concept als op 5 maart jl. gaan we aan de slag. In het eerste halfuur stelt u zich voor aan de hand van uw eigen specifieke vraag of probleem. Het volgende uur presenteer ik u hoe ik dit probleem in mijn praktijk aanpak; de tuin, het beplantingsplan, planten en plantcombinaties, kleur en vorm, seizoenen. Het laatste uur zoeken we samen antwoord op uw specifieke vragen. Om 12.00 uur tenslotte gaat u gevoed, gelaafd en vooral barstensvol nieuwe kennis en ideeën weer naar huis.

Er is plaats voor maximaal 6 personen. We houden het intiem en interactief! Het kost u buiten de tweeëneenhalf uur van de zaterdagochtend € 45,00 inschrijfgeld. Waarvoor wij u verwennen op onze prachtig landelijke locatie in Lith waar we zowel binnen als buiten in de praktijk kunnen zien en ervaren waar we het in de workshop over hebben. Inschrijven kan vanaf nu via www.tuynplan.nl/contact .

Kijken; een hele kunst!

Inmiddels ben ik bijna toe aan de start van mijn derde lustrum als ontwerper. In de afgelopen 10 jaar heb ik diverse tuinen mogen ontwerpen en de laatste jaren ook ontwerpcursussen verzorgd voor de Volksuniversiteit voor mensen die zelf hun tuin wilden (her)ontwerpen. Onvermijdelijk ben ik in de loop van de jaren anders gaan kijken. Niet alleen naar tuinen, maar vooral ook naar mensen. Maar wat misschien nog wel interessanter is; ik ben er veel meer op gaan letten hoe anderen kijken.

Iedereen kijkt anders en ziet andere dingen. Laat 10 mensen kijken naar hetzelfde object of tafereel, vraag terug wat ze hebben gezien en je krijgt onvermijdelijk 10 verschillende antwoorden. Het fraaie is dat iedereen overtuigd is dat hij of zij het echt ‘goed’ heeft gezien en ook nauwelijks van dat standpunt af te brengen is. Terwijl er naar mijn bescheiden mening (en inmiddels enige ervaring) meestal geen goed of fout aan te geven is in hoe iemand iets ziet. Je ziet het gewoon anders. In mijn cursus besteed ik redelijk veel aandacht aan dit fenomeen. Dat verbaast mijn cursisten nogal eens. Ze zijn tenslotte gekomen omdat ze hun tuin (anders) willen ontwerpen; leer ons dat dan maar! DSCF2256Ieder jaar blijkt weer dat geen enkele cursist een echt ander ontwerp voor zijn tuin realiseert als hij of zij niet met andere ogen naar de eigen tuin heeft leren kijken. Steevast zijn het degenen die het meest open staan voor een andere manier van kijken ook degenen die het verst komen met een ontwerp dat bij ze past. Wat ziet u bijvoorbeeld in deze foto?

Weelde om de vijverZiet u hier al wat ik er uiteindelijk na veel wikken en wegen, vragen en kijken, luisteren en nogmaals kijken in heb leren zien? Ik zal u verklappen dat deze klant het pas zag toen het klaar was. Deze voorstelling hadden ze er zich nooit van kunnen maken. En toch was het precies wat ze graag wilden.

Op 18 januari start ik in Oss bij de Volksuniversiteit weer met mijn cursus ‘Ontwerp uw eigen tuin’. 6 avonden hard werken en veel plezier beleven aan uw eigen tuin. Hebt u zich al opgegeven? Dat kan via de website van de Volksuniversiteit.

Voor degenen die graag meer willen weten over het fenomeen kijken en zien organiseer ik op 5 maart 2016 van 9.30 tot 12.00 uur een workshop ‘anders kijken naar je tuin’. In een kleine groep van maximaal 6 personen gaan we dan samen in op hoe jij kijkt naar je tuin en hoe je dat ook anders kunt leren doen. Je kunt je hiervoor nu al opgeven via het contactformulier op mijn website. Wees er snel bij want het is maar een kleine groep!